Zapraszamy do gminy Bochnia

  • Drukuj zawartość bieżącej strony
  • Zapisz tekst bieżącej strony do PDF

Młodzieżowa Orkiestra Dęta z BaczkowaBaczków - położony jest w północnej części gminy, na skraju Puszczy Niepołomickiej. Nieopodal znajduje się zbiorowa mogiła około 500 Żydów, rozstrzelanych w ramach likwidacji bocheńskiego getta 25 sierpnia 1942 roku. W Baczkowie urodził się Jan Czubek (1849-1932), wybitny historyk literatury, tłumacz klasyki greckiej i rzymskiej, m.in. „Iliady”. W tej miejscowości odbywają się Galicyjskie Koncerty Orkiestr Dętych (funkcjonuje tu jedna z najlepszych amatorskich orkiestr dętych w Małopolsce).

Bogucice - jedna z większych miejscowości gminy, a do 1975 roku siedziba gminy Bogucice. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1325 roku. Znajduje się tu cmentarz z I wojny światowej.

Brzeźnica – to jedna z najstarszych miejscowości w okolicach Bochni (wzmianka pisana z 1242 roku). Od 1282 roku przez kilkadziesiąt lat była miastem. Legenda głosi, że Stanisław ze Szczepanowa, który jako biskup krakowski, prześladowany przez króla Bolesława Śmiałego, uchodził z Krakowa, lecz tu­tejsi mieszkańcy odmówili mu wody i noclegu. Po nocy spędzonej na wzgórzu w kopie siana pomodlił się i uderzył laską w ziemię. Od tej pory w tym miej­scu wypływa krystalicznie czysta woda, uważana przez miejscowych za cudowną. Znajdujące się tu ogromne złoża wód geotermalnych i solankowych czekają na inwestorów.

Buczyna - wieś położona na wzgórzu Borek w po­łudniowej części gminy. Niepowtarzalne krajobra­zy, a także ekologiczne rolnictwo stanowią o atrak­cji turystycznej tej miejscowości.

Cerekiew - najbardziej na północ wysunięta miejscowość bocheńskiej gminy, a także siedzibą parafii od 1470 roku. Według legendy w tym rejonie osiedli­li się wojownicy tatarscy, którzy byli uczestnikami najazdów chana na ziemie polskie w XIII wieku. Drewniany kościół św. Wawrzyńca został rozebrany i przeniesiony w 1977 r. do Sądeckiego Parku Etno­graficznego. W nowym kościele podziwiać można renesansowy obraz „Chrystusa depczącego grzech” oraz obraz „Matki Bożej z Dzieciątkiem” (przełom XVII i XVIII w.). Ciekawostką jest zawieszony na dzwonnicy dzwon odlany w 1642 r. w Gdańsku przez Gerhardta Benningka.

Średniowieczne spotkania w ChełmieChełm - położony jest na Wzgórzu Chełm w za­kolu Raby przy trasie K94 (30 km od Krakowa). Prehistoryczna osada pogańska na Grodzisku (271 m n.p.m.) z fantastycznymi  widokami na Tatry i Pie­niny oraz przełom Raby i Puszczę Niepołomicką. Pierwsza wzmianka źródłowa pochodzi z 1198 r. Pa­triarcha jerozolimski Monachus ogłosił, że: możno­władca Mikora z rodu Gryfitów ofiarował Zakonowi Bożogrobców z Miechowa wieś Chełm z kościołem, dziesięcinami, targiem a nawet karczmę. Miejsco­wość położona przy Szlaku Bursztynowym, zwanym później Królewskim (obecnie trasa turystyczna Via Regia Antiqua). Istniejący kościół parafialny pw. Narodzenia Jana Chrzciciela został wzniesiony w latach 1738-1749. Najstarszym elementem wy­stroju jest kamienna chrzcielnica z przełomu XVI i XVII w. Ołtarz główny z 1749 roku autorstwa Pio­tra Korneckiego zachwyca swym pięknem. Niezwy­kle charakterystyczne podwójne krzyże stanowią o dawnych właścicielach – Bożogrobcach. Od 1999 roku funkcjonuje tu Muzeum Parafialne Zakonu Stróżów Bożego Grobu, którego założycielem i ku­stoszem jest ks. Antoni Tworek. Najcenniejsze eksponaty to ornaty Wianki Świętojańskie nad Rabąwyszywane zło­tą i srebrną nicią z XVII do XIX w., monstrancja i puszka z XVII i XVIII w. Część ekspozycji znajdu­je się w dzwonnicy. Od 2004 roku w budynku starej szkoły działa Wiejska Galeria Sztuki „Chełm”. Na Chełmie i pobliskim Siedlcu odbywają się co roku Wianki Świętojańskie nad Rabą – wielka impreza plenerowa, łącząca elementy tradycji pogańskich z chrześcijańskim świętem św. Jana oraz Średnio­wieczne Spotkania u Bożogrobców – rekonstrukcje rycerskie i warsztaty historyczne.

Cikowice - wieś podbocheńska, która położona jest nad Rabą (1356 r.). Od 1919 r. siedziba parafii. Przez wieś przebiega linia kolejowa Kraków – Przemyśl. Wy­stępują tu duże pokłady wód geotermalnych.

Wiszący most na Rabie w DamienicachDamienice -  miejscowość pięknie położona nad Rabą, w pobliżu Puszczy Niepołomickiej, jest zwią­zana z pobytem w Bochni i jej okolicach Joachima Wadiana (1484-1551), profesora i rektora uniwersy­tetu wiedeńskiego, który bawiąc w 1517 r. w Krako­wie zwiedził także kopalnię soli w Bochni. Został tu przyjęty na zamku żupnym przez Jana Oleśnickiego, który zabrał go potem do swojej wsi Damienice. Po przyjemnym spacerze w tym lesie, ponownie uraczył nas niezwykle wytwornym obiadem, godnym niemal Saliów – pisał zachwycony pobytem w Damienicach Wadian. Jest to najstarsza pisemna reklama tury­stycznych walorów Bocheńszczyzny.

Dąbrowica - niewielka wieś położona w południo­wej części gminy, na skraju Lasu Kolanowskiego – raju dla grzybiarzy. Przez przysiółek Żelazowiec biegnie malownicza trasa rowerowa Berdychów-Czyżyczka (Via Panoramica Nova).

Gawłów - znajduje się tu zbudowany w 1809 r. drewniany dawny zbór ewangelicki – katolicki ko­ściół parafialny pw. św. Andrzeja Boboli (po akcji kolonizacyjnej przeprowadzanej na tych terenach po I rozbiorze Rzeczypospolitej w XIX w., w 1945 r. ludność pochodzenia niemieckiego opuściła Gawłów po blisko 150-letnim okresie zgodnego zamieszkiwania z Polakami). Obok skromnej w for­mie, drewnianej świątyni, o konstrukcji zrębowej, z wieżą, zwiedzić można pozostałości przykościel­nego cmentarza ewangelickiego z kilkoma intere­sującymi nagrobkami rodzin niemieckich. Od 2003 roku przy miejscowej szkole działa Obserwatorium Astronomiczne.

Gierczyce - wieś położona przy trasie Boch­nia-Myślenice. Zobaczyć tu można jedną z naj­starszych w okolicach Bochni figur św. Jana Ne­pomucena, (przy drodze Gierczyce-Zawada) z 1749 r. Obok znajdują się fragmenty zabudowań dworskich. Na początku XX w. dwór należał do profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego Antonie­go Górskiego (1862-1928) – znanego prawnika i ekonomisty, członka Akademii Umiejętności w Krakowie. W centrum wsi eksponowana jest zabytkowa konna sikawka strażacka z 1912 roku. Ze szczytu wzniesienia Patria (364 m n.p.m.) cią­gną się przepiękne widoki na Beskid Wyspowy, pasmo Babiej Góry, Pieniny i Tatry. Na szczycie cmentarz z I wojny światowej. Grzbietem wznie­sienia wiedzie turystyczna trasa rowerowo-piesza Czyżyczka-Berdychów z panoramą na Las Ko­lanowski i drogę Via Regia Antiqua. Przy trasie stoi dąb – pomnik przyrody, liczący około 300 lat. W 2014 roku wybudowano tu największą w Polsce elektrownię słoneczną (fotowoltaiczną).

Gorzków - enklawa gminy na wschód od Bochni, miejsce urodzin dwóch wybitnych biblistów: rekto­ra Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie ks. prof. Jana Łacha (1927-2013) oraz rektora KUL w Lublinie ks. prof. Stanisława Łacha (1906-1983). Obejrzeć można tu wspaniałe wąwozy lessowe.

Grabina - wieś położona na południowych wzgó­rzach, z rozwiniętą infrastrukturą agroturystyczną. W styczniu 1945 roku na dzień przed wyzwoleniem, w odwecie za atak partyzancki wieś wraz z sąsiednią Buczyną została spacyfikowana. Większość zabudo­wań spalono a mieszkańców (w tym kobiety i dzie­ci) wymordował oddział Wermachtu. Upamiętnia to pomnik odsłonięty w 2005 roku.

Krzyżanowice - miejscowość zlokalizo­wana jest na prawym brzegu Raby. Jako wieś występu­je w dokumentach od 1286 roku. Od 1312 r. jest siedzibą parafii. Obecny kościół zbudowany został w 1746 r. w Bochni jako kościół klasztorny tamtej­szego zakonu bernardynów. Po kasacie klasztoru w 1783 r. został zakupiony przez magistrat Bochni i następnie dokładnie odtworzony w Krzyżanowi­cach. Drewniana budowla o konstrukcji zrębowej. Wystrój wnętrza barokowo-klasycystyczny (oł­tarze, ambona, chór muzyczny). Warto obejrzeć chrzcielnicę kamienną, gotycką z XVI w. Stojąca obok drewniana dzwonnica z XVIII w., konstrukcji słupowej, z dachem namiotowym, na której zawie­szone są dwa osiemnastowieczne dzwony (jeden z 1772r.) dodaje temu miejscu wiele uroku.

Gotycki Kościół Kazimierzowski w ŁapczycyŁapczyca - najstarsza wieś ziemi bocheńskiej, za­liczana do najstarszych miejscowości w Polsce po­łudniowej i głównych centrów osadniczych regionu bocheńskiego. Znajdują się tu ślady rozkopanego, średniowiecznego grodziska, którego świetność przypadła na czas od IX do XI w. Łapczyca (jako Labscicia et cum sale) wymieniona jest w bulli kar­dynała Idziego z 1105 roku jako część własności klasztoru benedyktynów z Tyńca. Rozwój tych ziem wiązał się z przebiegającym przez nie Szlakiem Bursztynowym zwanym później Królewskim.

Sól – wielkie bogactwo naturalne ziemi bocheńskiej była tu wydobywana już 1000 lat temu w formie solanki i stała się głównym czynnikiem rozwoju a w efekcie – doprowadziła do powstania Boch­ni, miasta funkcjonującego na prawie magdebur­skim od 1253 roku. Dzisiaj w Łapczycy znajduje się czynny otwór solankowy i działa warzelnia soli. Największą atrakcją turystyczną miejscowości jest położony przy Zachód słońca na Via Regia Antiquahistorycznym szlaku Via Regia Anti­qua, kościół gotycki z 1340 roku, ufundowany przez króla Kazimierza Wielkiego – jak głosi legenda – jako pokuta za miłosne związki z Esterką, śliczną Żydówką z Kazimierza. Od 1849 roku corocznie z Bochni do łapczyckiego kościółka wędrują piel­grzymi na pamiątkę cudownego ocalenia miasta od epidemii cholery. Na dole przy trasie E-4 znajdu­je się pomnik Józefa Chwałkowskiego, ochotnika, uczestnika powstania styczniowego, który poległ za ojczyznę.

Majkowice - miejscowość zamieszkiwana do 1945 roku przez dawnych kolonistów niemieckich i ich po­tomków, osiadłych w czasach kolonizacji józefińskiej po I rozbiorze Polski. Do II wojny światowej działa­ła tu niemiecka szkoła. Na uwagę zasługuje fakt, że społeczność niemiecka i polska egzystowały tu przez półtora wieku w pełnej harmonii i szacunku.

Moszczenica - wieś położona malowniczo nad Rabą. przy szlaku Via Regia Antiqua, u stóp wzgórza Winnica, które od średniowiecza do końca XIX wie­ku było miejscem uprawy winogron. Istniał tu szyb wentylacyjny byłej kopalni Siedlec-Moszczenica.

Dwór w NieprześniNieprześnia - pierwsze wzmian­ki o tej wsi pochodzą z 1229 roku. Zobaczyć tu można dwór wraz z kompleksem parkowym wybudowany w okresie międzywojennym przez rodzinę Sękow­skich. W pobliżu, u podnóża Łysej Góry są stawy hodowlano-rekreacyjne. Przy drodze stoi figura św. Izydora – patrona rolników. W Nieprześni znajduje się cmentarz wojskowy z I wojny światowej.

Nieszkowice Małe - Są jedną z najstarszych miej­scowości  (1198 r.) należąca kiedyś do Zakonu Bożogrobców, wymieniana w bulli patriarchy je­rozolimskiego jako Nescouiche (oprócz Chełmu, Bochni i Targowiska), położona w dolinie Raby i Stradomki.

Pomnik Lotników PolskichNieszkowice Wielkie - z miejscowością tą, położoną przy drogach Bochnia-Łapanów oraz Zawada-Nowy Wiśnicz, łączy się dramatyczne wydarzenie z czasów II wojny światowej. W nocy 15 sierpnia 1944 roku samolot Liberator KG 890 dowodzony przez kpt. Zbigniewa Szostaka, który wystartował z włoskiego Brindisi, a następnie – po dokonaniu zrzutu dla wal­czących powstańców warszawskich – został strącony przez artylerię niemiecką i runął na pola Nieszkowic Wielkich. Zginęła cała siedmioosobowa załoga: mjr naw. Stanisław Daniel, kpt. pil. Zbigniew Szostak (dowódca), plut. pil. Józef Bielicki, sierż. strz. Sta­nisław Malczyk, sierż. strz. Józef Witek, plut. mech. Wincenty Rutkowski, plut. Tadeusz Dubowski. Po­grzeb lotników na cmentarzu parafialnym w Pogwiz­dowie stał się patriotyczną manifestacją miejscowej ludności, mimo grożących ze strony Niemców re­presji. Wydarzenie to upamiętnia Pomnik Lotników Polskich. W 2004 roku miejscowa szkoła otrzymała imię Lotników Polskich.

Ostrów Szlachecki - wieś w północnej części gmi­ny, kiedyś siedziba rolniczego zakładu doświadczal­nego, który istniał w zabudowaniach podworskich, rodziny Rostworowskich. Miejscowa kaplica należy do parafii Gawłów.

Pogwizdów - jedna z najpiękniej położonych wsi na południu gminy. Siedziba parafii (1335 r.). Od 1596 roku przy kościele istniała już szkoła, a w XVIII wieku – szpital. Drewniany kościół parafialny pw. św. Szymona i Judy Tadeusza z przełomu XV i XVI w., został przebudowany w latach 1896-1913 r. Ba­rokowy wystrój wnętrz kryje obraz Matki Boskiej Częstochowskiej z XVI wieku. Na miejscowym cmentarzu m.in. grób rodziny Niwickich zasłu­żonych dla rozwoju ziemi bocheńskiej. W górnej (północnej) części wsi prześlicznie położona droga (trasa turystyczna Via Panoramica Nova) prowa­dząca z przysiółka Berdychów do Czyżyczki (górna część Gierczyc). Można z niej podziwiać panoramę Beskidu Wyspowego, Tatry i Pieniny, a także drogę Via Regia Antiqua.

Kryta Pływalnia w ProszówkachProszówki - to podbocheńska miejscowość, która zo­stała utrwalona w literaturze przez Walerego Wie­logłowskiego (1805-1865) przebywającego tutaj do 1814 r. Tematem jego opowiadań sprzed dwóch wieków, jest rzeka Raba nazywana rozmaicie, choć zawsze serdecznie – raz „rozkosznicą”, innym znów razem „rzeką czarów”. Z Proszówek tylko krok do rezerwatu „Dębina”, położonego na skraju Puszczy Niepołomickiej. Utworzony został w 1957 r. Na te­renie o powierzchni 13,14 ha rosną wspaniałe, dwu­stuletnie dęby szypułkowe o obwodach pni przekra­czających nierzadko 300 cm. Znajduje się tutaj nowy kompleks szkolno-sportowy, w skład którego wcho­dzą: szkoła (podstawowa i gimnazjum), Kryta Pły­walnia ogrzewana kolektorami słonecznymi (jedyny tego typu obiekt w Małopolsce) oraz Sztuczne Lodo­wisko, „zielona” siłownia, skatepark i zespół boisk. Komunikacja autobusami RPK z centrum Bochni.

Zespół Pieśni i Tańca SIEDLECANIESiedlec -  wieś królewska z 1388 roku. Położona jest na prawym brzegu Raby. Kultywuje się tu ro­dzimą kulturę i tradycję. Od 1911 r. istniała tutaj orkiestra dęta, a od 1948 r działa znakomity Zespół Folklorystyczny Pieśni i Tańca „Siedlecanie”, zało­żony przez nauczycieli Zofię i Ludwika Zacharów, rozsławiający region Przyrabia w kraju i zagranicą. W 1995 roku przy świetlicy wiejskiej założono Izbę Regionalną, w której można oglądać zabytkowe przedmioty gospodarstwa domowego i narzędzia używane przez miejscową ludność, a także stare fotografie, książki, stroje ludowe sprzed dwóch stuleci. Najstarszy eksponat pochodzi z 1880 roku. Corocznie organizowana jest tu Biesiada Agrotu­rystyczna – jedna z największych imprez folklory­ stycznych w Małopolsce, w trakcie której odbywa­ją się spotkania z kulturą ludową, rzemieślnikami i twórcami ludowymi oraz ich dziełami.

Słomka - miejscowość leżąca na północnych pery­feriach miasta Bochnia, na prawym brzegu Raby. Na tzw. Starym Rabisku spotkać można unikatowe gatunki fauny i flory. Organizowane jest tutaj Świę­to Latawca.

Kompleks sportowy w StanisławicachStanisławice - jedna z największych wsi w gminie, po 28-letniej przerwie włączona w granice admi­nistracyjne gminy Bochnia 1 stycznia 2004 r. Po­łożona w bezpośrednim sąsiedztwie Puszczy Nie­połomickiej, przy drodze Bochnia – Niepołomice – Kraków. Pierwsza informacja o puszczy pochodzi z dokumentu z 1242 r., kiedy to nazywano ją „Las Kłaj”. W 1393 r. występuje już pod nazwą „Las Nie­połomicki”, a w 1441 r. użyto po raz pierwszy nazwy „Puszcza Niepołomicka”. Przez cały okres dziejów Polski puszcza była własnością państwa – najpierw królów Polski (XIII-XVIII w.), a po rozbiorach przeszła na własność Skarbu Państwa. Długie wie­ki puszcza była znakomitym terenem łowieckim, z którego korzystali królowie polscy. Drogą zwa­ną „Królewską” udawali się na polowania w głąb puszczy m.in. królowie: Kazimierz Wielki, Włady­sław Jagiełło, Zygmunt Stary, Zygmunt August, Stefan Batory, August II Sas. Polowano wtedy na grubą zwierzynę: niedźwiedzie, dziki, tury, łosie, je­lenie, żubry, wilki. Obecnie w Puszczy znajduje się gęsta sieć asfaltowych ścieżek rowerowych, które cieszą się ogromną popularnością wśród turystów. W Puszczy nieopodal uroczyska „Osikówka” znaj­duje się zbiorowa mogiła polskich żołnierzy z Ar­mii Kraków, poległych w leśnej bitwie we wrześniu 1939 r. Stanisławice są siedzibą nowoczesnej dru­karni opakowań. Obok znajduje się nowoczesny kompleks szkolno-sportowy.

Stradomka - to miejscowość położona w dolinie rzeki Stradomki. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1308 roku, wówczas wieś należała do parafii chełmskiej prowadzonej przez Zakon Bożogrob­ców. Jej dziedzicami byli bracia Piotr, Jan i An­drzej Stradomscy, którzy posiadali tam niewielki folwark. Przed dwoma wiekami działał tu browar. Od lat góra Borek stanowi raj dla lotniarzy. Miej­scowość ulubiona jest również przez wędkarzy, ze względu na dużą ilość ryb w krystalicznych wo­dach Stradomki i okolicznych potoków.

Wola Nieszkowska - najbardziej na południe wysunięta wieś bocheńskiej gminy, położona ma­lowniczo na wzgórzach Pogórza Wielickiego. Na Wichraczu (Wichrazie) znajdują się dwa cmentarze wojenne, gdzie pochowani są Austriacy i Rosja­nie, polegli w walkach w grudniu 1914 roku. 

Zatoka - niewielka miejscowość w północno- -wschodniej części gminy. Teren łąk, szuwarów, gdzie spotkać jeszcze można ginące gatunki dzikie­go ptactwa. Działa tu stadnina koni.

Zawada - położona jest na południu bocheńskiej gminy, kiedyś siedziba gro­mady. Na rozstajach dróg do Łapanowa i Wiśni­cza stoi piękny dwór (z dachem łamanym polskim i gankiem na dwóch kolumnach od zajazdu). Został niezwykle starannie odtworzony w 1999 roku. Wy­budowany został w 1831 roku i pierwotnie obiekt należał w XIX w. do Teodora Niwickiego. Przy dwo­rze znakomicie utrzymany park z kilkudziesięcioma zabytkowymi drzewami – pomnikami przyrody.

Rozwiń Metryka

Podmiot udostępniający informację:
Data utworzenia:2016-03-11
Data publikacji:2016-03-11
Osoba sporządzająca dokument:
Osoba wprowadzająca dokument:Maria Kawa
Liczba odwiedzin:21237